Okuma Kültürünün Geliştirilmesi Çalıştayı Sonuç Raporunu 2018

Toplumları güçlü ve ayakta tutacak olan, ekonomik kalkınma ile aynı çizgide yükselmesi gereken kültürel kalkınmadır. Kültürel kalkınmanın gerçekleştirilebilmesi için toplumun okuma alışkanlığı kazanması ve bu alışkanlığın hayat boyu devam edecek bir okuma kültürüne dönüştürmesi gerekmektedir. Türkiye’de okuma kültürünün oluşturulması için iki önemli eylem hayata geçirilmelidir: a. Mevcut kütüphanelerin iyileştirilmesi ve çağdaş standartlara uygun yeni kütüphanelerin kurulması b. Bütün toplumu içine alan bir okuma kültürü hareketinin / seferberliğinin düzenlenmesi Kütüphaneler Toplumda okuma kültürünün oluşması için gerçekleştirilebilecek proje fikirlerinin büyük kısmında çağdaş kütüphanecilik hizmetlerine duyulan ihtiyaç açıkça görülmektedir. Hazırlanan birçok proje önerisinde kütüphane ihtiyacının alternatif yollarla giderilmeye çalışıldığı saptanmıştır. Gelişmiş ülkeler incelendiğinde ise hepsinin ortak özelliğinin, bilgi ve kültür yatırımlarına, özellikle kütüphanelere verilen önem olduğu görülecektir. Toplumun nitelikli kitapla buluşacağı ve okuma kültürü kazanacağı ilk yer, halk kütüphaneleridir. Bununla beraber halk kütüphanelerimiz nitelik ve nicelik açısından yetersizdir. Bu sebeple her il ve ilçede çağdaş kütüphanecilik anlayışı ile yapılandırılmış halk ve çocuk kütüphaneleri kurulmalıdır. Her semt, mahalle ve köyde halkın ihtiyaç duyduğunda ulaşabileceği yerel kütüphaneler oluşturulmalıdır. KAMUOYUNDA OKUMA KÜLTÜRÜNÜN GELİŞTİRİLMESİ (1. MASA) 19 Kütüphane mekânları, ferah, iç açıcı, estetik ve konforlu olarak tasarlanmalı; her yaş grubunun ihtiyaçlarını karşılayabilecek şekilde planlanmalıdır. Kütüphane bütçeleri ihtiyacı karşılayacak düzeyde olmalı ve her kütüphane, nitelikli kitap, dergi ve etkinlik araçlarıyla donatılmalıdır. Halk ve çocuk kütüphanelerinde Bilgi ve Belge Yönetimi (Kütüphanecilik) bölümü mezunları istihdam edilmeli, her kütüphaneye teknik hizmetler ve danışma birimlerinde görev almak üzere en az iki kütüphaneci atanmalıdır. Kütüphanelere atanacak genel hizmet sınıfı personel, çocuk gelişimi uzmanlarından, pedagoglardan, okul öncesi öğretmenlerinden, sanat ve drama eğitmenlerinden oluşmalıdır. Çağdaş kütüphanecilik hizmetleri, halka kitap sunmaktan ibaret değildir. Gelişmiş ülkelerde olduğu gibi Türkiye’de de kütüphaneler, birer aile kültür merkezi gibi düşünülmeli ve tasarlanmalıdır. Kütüphanelerde atölyeler kurulmalı; düzenli hikâye okuma ve masal dinleme saatleri yapılmalı; kurs, seminer, sergi ve yarışmalar düzenlenmelidir. Kütüphaneler; bebeklerin, çocukların, gençlerin, yetişkinlerin, yaşlıların kendi yaşlarına hitap eden etkinliklere katılabileceği, bilgi, kültür ve sosyalleşme ihtiyaçlarını karşılayabilecekleri merkezler olarak hazırlanmalıdır. Okuma Kültürü Hareketi / Seferberliği Türkiye’de okuma kültürünün oluşturulabilmesi için devletin, özel sektörün, sivil toplum kuruluşlarının, kültür-sanat dünyasının, medyanın, gönüllülerin, üniversitelerin ve öğrencilerin dâhil olacağı bir “okuma kültürü hareketi / seferberliği” yapılmalıdır. Cumhurbaşkanlığı / Başbakanlık himayelerinde Kültür ve Turizm Bakanlığı, Millî Eğitim Bakanlığı, Gençlik ve Spor Bakanlığı, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, Kalkınma Bakanlığı ve diğer ilgili bakanlıklar, üniversiteler, Bilgi ve Belge Yönetimi bölümleri, Türkçe Öğretmenliği ve Türk Dili ve Edebiyatı bölümleri, İletişim bölümleri, destek veren diğer bölümler, kütüphanecilik ve arşivcilik dernekleri, yazar ve yayıncı birlikleri, sivil toplum kuruluşları, öğrenci kulüpleri, sendikalar, kütüphaneler, medya organları: TV kanalları, gazeteler, çocuk TV kanalları, çizgi film ve dizi-sinema sektörü, yapımcıları, kültür ve sanat dünyasının önde gelen isimleri, topluma rol model olmuş ünlüler, sanatçılar, tiyatro ve sinema sanatçıları ile ilgili dernek vb. kuruluşlar, dergi yayıncıları, yazar, şair ve çizerler, yayınevleri, kitapçılar, cami, cemevi ve kiliseler, Diyanet İşleri Başkanlığı, hastane yönetimleri, anaokulu, kreş, ilk ve ortaöğretim okullarının, özel sektörün ve sponsorların da dâhil olacağı, büyük bir toplumsal hareket başlatılmalıdır. Yurdun dört bir yanında gönüllü topluluklar kitap, oyuncak, giysi toplamakta, köy okullarına ve yoksul çocuklara göndermektedir. Her gün üniversite bahçesinde yeni bir kampanya başlatılmakta ve büyük gayretlerle küçük işler yapılmaya çalışılmaktadır. Toplumun her kesiminden çeşit çeşit gruplarda, bu ülkede olumlu bir dönüşümü sağlayacak gayret ve potansiyel görülmektedir. Bu gayretleri bir araya getirmek, örgütlemek, yapılan işleri standartlaştırmak ülkemiz için hayati bir ihtiyaçtır.