İlahiyat Araştırmalarında Veri Taraması: Veri Tabanları – Kütüphaneler – Atıf Dizinleri

Bu çalışma, İslami ilimler özelinde ön plana çıkan ulusal ve uluslararası veri tabanlarını, kütüphaneleri ve atıf tespit eden dijital mecraları tanıtmayı amaçlamıştır. Bunlarla birlikte atıf üzerindeki veri tabanları da araştırmanın içerisine dâhil edilmiştir. Literatür taraması, akademik çalışmanın sacayaklarından birisidir. Günümüzde literatür taraması genellikle sanal ortamlardaki veri tabanları ile yapılmaktadır. İslami ilimlerin tüm disiplinlerine ait literatürü, ayrıntılarıyla barındıran tek bir veri tabanı mevcut değildir. Birden çok veri tabanı araması ile daha kapsamlı bir literatüre ulaşılması mümkün olacaktır. Ancak önümüzdeki gelişmeler, veri tabanlarının gün geçtikçe kapsamlarını büyüteceklerini göstermektedir. Bu kapsamda klasik kaynaklar, yazmalar, tarihsel kayıtlar, arşiv ve siciller, güncel çalışmalar (kitap, tez, makaleler), akademik ve popüler dergiler, görsel malzemeler (afişler, kartpostallar, pullar vs.), sesli ve görüntülü kayıtlar, gazeteler, bütünüyle dijital ortama aktarılarak bu veri tabanlarının bünyesine kullanıcıların hizmetine sunulacaktır. İslami ilimler akademyası hızlı bir şekilde dijitalleşmektedir. Birçok elektronik ilmi program da gelişimini sürdürmektedir. Araştırmamız, Türkiye İlahiyat ve İslami ilimler fakültelerinin sıklıkla kullanması gereken veri tabanlarının tanıtılmasıyla sınırlandırılmıştır. Özellikle literatür taraması ve lisansüstü eğitime başlayanların görmesi ve bilmesi gereken sitelerin tanıtılması da amaçlanmıştır. Çalışmamızda İslami ilimler alanında yaygın olarak bilinen veri tabanları ve kütüphanelerin web sayfalarından tanıtıcı bilgiler alınarak ilgili veri tabanları tanıtılmaya çalışılmıştır. Bunun yanı sıra “İlahiyat alanında dijital bir ortamda veya veri tabanında yer alan bir tez, makale, dergi nasıl aranır? Nasıl bulunur? Nerede bulunur?” sorularının cevapları verilmeye çalışılmış, uygulamalı olarak da gösterilmiştir. Uygulamalar gösterilirken her bir dizin, veri tabanı ve kütüphanenin dikkat edilmesi gereken tarafına dair ekran görüntüleri alınarak konu teyit edilmiştir.

Data Search in Theological Researches: Databases, Libraries and Citation Indexes

This study is aimed to introduce national and international databases which stand out specifically in the Islamic sciences, libraries and digital media that identifies citation. Moreover, databases on citation are also included in the research. The literature review is one of the pillars of academic work. Nowadays, the literature review is made mostly with databases in virtual environments that can be accessed via internet. There is not a single database which contains the literature of all disciplines of Islamic sciences in detail. It will be possible to reach a more comprehensive literature with multiple database searches. However, the upcoming developments show that databases will expand their scope day by day. In this context, classical sources, manuscripts, historical records, archives and registers, current studies (books, theses, articles), academic and popular magazines, visual materials (posters, postcards, stamps, etc.), audio and video records, newspapers, will be completely transferred to the digital media and made available to the users within the scope of these databases. Islamic sciences academia is rapidly digitalizing. Much electronic scientific software continues to develop. Our study is limited by the introduction of the databases which has been used frequently in Turkey Theology and Islamic Studies faculties. Especially it is aimed to introduce literature review and the websites that fresh postgraduates should see and know. In this study, relevant databases are introduced by obtaining introductory information from the official websites of databases and libraries widely known in the Islamic sciences field. Moreover, the answers of the following questions were tried to be given and demonstrated in practice: “How to search for a thesis, article, and journal in a digital environment or database in the field of Theology? How is it found? Where is it located?” While demonstrating the application, the database, and the part of the library that needs attention has been confirmed with the screenshots of each directory.