Bireye Okuma Kültürü Edindirme İzlencesi

Demokratik ve çağdaş bir toplum yapısı, bu doğrultuda yetişmiş ve her yönden kendisini gerçekleştirmiş bireylerle oluşur. Okuma kültürü, bireyin düşünme, eleştirme ve üretme süreçlerini yapılandıran en temel değişkendir. Bu bağlamda bu çalışmada, okuma kültürü kavramını ve okuma kültürü edinme sürecini kuramsal olarak belirlemek; okulöncesinden ergenliğe uzanan süreçte, çocukların yaş ve gelişim düzeyleri çerçevesinde bir “Okuma Kültürü Edindirme İzlencesi” geliştirmek amaçlanmıştır. Başka bir söyleyişle bu çalışma, Türkiye’de okuma kültürünü akademik düzlemde kuramsal olarak ele alan ilk çalışma (doktora) olması açısından da önemlidir. Tarama modelinde gerçekleştirilen çalışma, çocuğun yaş ve gelişim özellikleri ile çocuk edebiyatı paydasında yapılandırılmıştır. Çalışma beş bölümden oluşmaktadır. 1. Bölüm “Giriş”, 2. Bölüm “Yöntem”, 3. Bölüm “Ana Çizgileriyle Okuma Kültürü”, 4. Bölüm “Bulgular ve Yorum”, 5. Bölüm ise “Sonuç ve Öneriler” den oluşmaktadır. Bu bağlamda sonuç olarak, gelişmiş birçok ülkede olduğu gibi ülkemizde de okumayı geliştirmeye yönelik kurum ve kuruluşların niceliği ve niteliği arttıkça, bireysel ve toplumsal düzlemde okuma kültürünün de gelişeceği düşünülmektedir. Başka bir söyleyişle, “Okuma Kültürü”nün kavram sürecinin oluşturulmasının ve eğitim sisteminin bir değişkeni olarak uygulamada yer almasının; bireysel ve toplumsal paydayı etkileyen, yaşamsal bir süreç olduğu göz önünde tutulmalıdır. Bununla birlikte çalışma sonuçları çerçevesinde, çocuğun okuma kültürü edinmesine katkı sağlayacak çeşitli önerilere de yer verilmektedir. Anahtar Sözcükler: Okuma kültürü, 0-14 yaş gelişim özellikleri (dilsel, bilişsel, kişilik, toplumsal), çocuk edebiyatı, yazınsal çocuk kitapları, öğretici çocuk kitapları.